Οι καλύψεις οπών και σχισμών (ή sealants ή πλαστικοποιήσεις) είναι λευκές ή διαφανείς, προληπτικές καλύψεις οι οποίες συγκολλούνται πάνω στη μασητική επιφάνεια των οπισθίων δοντιών με αποτέλεσμα την πρόληψη της τερηδόνας σε αυτές τις περιοχες των δοντιών.
Οι μασητικές επιφάνειες έχουν οπές και σχισμές, που παρέχουν ένα τέλειο έδαφος συγκέντρωσης και αναπαραγωγής βακτηρίων. Για να αποφευχθεί η ανάπτυξη τερηδόνας σε αυτές τις οπές και σχισμές, τοποθετείται ένα ειδικό σύνθετο υλικό, το οποίο έχει αποδειχθεί ότι επιτυγχάνει μεγάλη μείωση της εμφάνισης της τερηδόνας από 35% έως 50% (σε σύγκριση με ένα δόντι χωρίς πλαστικοποίηση).
Ερωτήσεις και Απαντήσεις
Τι είναι οι προληπτικές καλύψεις οπών και σχισμών των δοντιών (ΚΟΣ) ή sealants?
Τα ΚΟΣ είναι μία απλή, ανώδυνη και ασφαλής μέθοδος πρόληψης της τερηδόνας στις οπές και στις σχισμές των μασητικών επιφανειών των οπισθίων δοντιών. Είναι εμφρακτικές ουσίες σε υγρή μορφή οι οποίες τοποθετούνται στις επιφάνειες αυτές.
Γιατί χρειάζονται οι ΚΟΣ σε αυτά τα δόντια?
Τα οπίσθια δόντια από κατασκευής έχουν ευάλωτες στην τερηδόνα οπές και σχισμές οι οποίες κρατούν μικρόβια και τροφές, δεν καθαρίζονται εύκολα με το βούρτσισμα και τερηδονίζονται στα περισσότερα παιδιά.
Γιατί οι ΚΟΣ είναι αποτελεσματικές για την πρόληψη της τερηδόνας σε αυτά τα δόντια?
Μελέτες στην Ελλάδα έχουν δείξει ότι 3 στους 4 μόνιμους γομφίους (τραπεζίτες) των παιδιών τερηδονίζονται μέχρι την ηλικία των 12 ετών. Ο μόνος τρόπος να μην τερηδονιστούν τα ευαίσθητα σημεία του δοντιών αυτών απ’ όπου ξεκινά η τερηδόνα είναι να καλυφθούν με ΚΟΣ.
Σε ποια δόντια και σε ποια παιδιά/εφήβους πρέπει να τοποθετούνται οι ΚΟΣ;
Οι ΚΟΣ συστήνονται ανεπιφύλακτα από όλους τους Διεθνείς Επιστημονικούς οργανισμούς σαν το πιο από αποτελεσματικό μέτρο πρόληψης της τερηδόνας στις μασητικές επιφάνειες των δοντιών και σύμφωνα με τις διεθνείς συστάσεις θα πρέπει να τοποθετούνται: α) σε οπές και σχισμές νεογιλών ή μόνιμων δοντιών, όταν β) το δόντι ή το παιδί/έφηβος είναι υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη τερηδόνας.
Πότε πρέπει να τοποθετούνται οι ΚΟΣ;
Η μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσει τερηδόνα ένα μόνιμο δόντι είναι αμέσως μετά την ανατολή του στο στόμα και οι ΚΟΣ θα πρέπει να τοποθετούνται α) στους τέσσερις 1ους (ηλικία 6 ετών) και β) στους τέσσερις 2ους (ηλικία 12 ετών) μόνιμους γομφίους
Είναι ασφαλή; Χρησιμοποιούνται σε άλλες χώρες;
Οι ΚΟΣ χρησιμοποιούνται για πάνω από 40 χρόνια, στις ΗΠΑ και ΕΕ και στην Ελλάδα.
Κλινικές και εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι είναι ένας ασφαλής, αποτελεσματικός και οικονομικός τρόπος πρόληψης.
Πώς γίνεται η εφαρμογή των ΚΟΣ;
Η τοποθέτηση τους είναι γρήγορη και ανώδυνη και γίνεται σε μία επίσκεψη. Το δόντι καθαρίζεται και προετοιμάζεται με ειδική απλή τεχνική και το ρευστό υλικό που καλύπτει τις οπές και σχισμές στερεοποιείται με ένα ορατό φως με ειδική λυχνία. Μετά την εφαρμογή τους, δεν χρειάζεται καμία προφύλαξη.
Πρέπει να παρακολουθούνται αυτές οι επικαλύψεις?
Οι ΚΟΣ θα πρέπει να ελέγχονται από τον οδοντίατρο κάθε 6-12 μήνες και να συμπληρώνονται όταν χρειάζεται, σαν μέρος ενός ολοκληρωμένου προληπτικού προγράμματος των παιδιών/εφήβων που περιλαμβάνει: καθημερινή στοματική υγιεινή με φθοριούχο οδοντόπαστα τουλάχιστον δύο φορές τη μέρα (πρωί και βράδυ), σωστή διατροφή και τακτικές εφαρμογές φθορίου με επισκέψεις στον Οδοντίατρο 1 η 2 φορές το χρόνο ανάλογα με τον βαθμό κινδύνου ανάπτυξης τερηδόνας του κάθε παιδιού/εφήβου.
Τα ΚΟΣ αντικαθιστούν το φθόριο?
ΟΧΙ. Το φθόριο προστατεύει μόνο τις εξωτερικές λείες επιφάνειες των δοντιών και ιδιαίτερα αυτές που είναι σε επαφή με τα παρακείμενα δόντια. Τα ΚΟΣ αντίθετα προστατεύουν μόνο τις μασητικές επιφάνειες των δοντιών. Έτσι, το φθόριο μαζί με τα ΚΟΣ δρουν συμπληρωματικά προσφέροντας μία συνολική προστασία από τη τερηδόνα όλων των επιφανειών των δοντιών.